Wprowadzenie. Zabieg operacyjnego usuwania zatrzymanych dolnych zębów mądrości często wiąże się z pooperacyjnym procesem zapalnym. W celu łagodzenia bólu pooperacyjnego stosowane są głównie niesteroidowe leki przeciwzapalne w różnych dawkach i w różnych schematach terapeutycznych. Ich skuteczność można oceniać za pomocą specjalnie opracowanych w tym celu skal: wizualno‑analogowej, numerycznej i werbalnej. Cel. Ocena skuteczności działania przeciwbólowego ibuprofenu, ketoprofenu i nimesulidu w 1 i 3 dniu od zabiegu operacyjnego usunięcia zatrzymanego dolnego zęba mądrości. Dodatkowym celem pracy było określenie przydatności terapeutycznej skali wizualno‑analogowej, numerycznej i werbalnej w pooperacyjnej kontroli bólu. Materiał i metody. W badaniach uczestniczyło 58 pacjentów (36 kobiet i 22 mężczyzn), w wieku od 17 do 41 lat, którzy zostali poddani zabiegowi operacyjnego usunięcia zatrzymanego dolnego zęba mądrości. Po zabiegu 20 osób przyjmowało ibuprofen w dawce 0,2 g co 8 godzin, 19 osób ketoprofen w dawce 0,1 g co 8 godzin i 19 osób nimesulid w dawce 0,1 g co 12 godzin. Każdy pacjent dwukrotnie (w 24 godzinie i 72 godzinie od zabiegu) oceniał ból pooperacyjny w trzech skalach: wizualno‑analogowej, werbalnej i numerycznej. Wyniki. Nie ma istotnych statystycznie różnic w natężeniu bólu pooperacyjnego u pacjentów przyjmujących badane leki. W każdej skali natężenie bólu w 72 godzinie od zabiegu jest niższe niż w 24 godzinie od zabiegu. Im wyższa wartość bólu pacjenta wyrażana w skali wizualno‑analogowej, tym wyższe jego odczuwanie w skali numerycznej. Im wyższa wartość bólu pacjenta w skali werbalnej, tym wyższe jego odczuwanie w skali numerycznej. Wnioski. W wyborze leków przeciwbólowych powinniśmy kierować się indywidualną oceną stanu zdrowia pacjenta, indywidualnymi wskazaniami i przeciwwskazaniami, a w mniejszym stopniu przewidywanym przez nas efektem działania przeciwbólowego. Stosowanie leków przeciwbólowych w okresie pooperacyjnym zmniejsza dolegliwości bólowe, pozwala opanować stan zapalny i przyczynia się do skrócenia czasu gojenia. Skale są przydatne w pooperacyjnej kontroli bólu i monitorowaniu jego natężenia, a ich przydatność terapeutyczna jest równorzędna.

Słowa kluczowe: leki przeciwbólowe, leki przeciwzapalne, ból, skala wizualno‑analogowa, zęby mądrości.