Cel. Celem pracy była ocena częstości występowania oraz stopnia zatrzymania zębów trzecich trzonowych dolnych w zależności od kątów ich nachylenia u pacjentów dorosłych, zgłaszających się do Poradni Ortodoncji Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. Materiał i metody. W ramach pracy przebadano 50 zdjęć ortopantomograficznych pacjentów (36 kobiet i 14 mężczyzn) dotychczas nieleczonych ortodontycznie. Na zdjęciach oceniano liczbę trzecich zębów trzonowych dolnych wyrzniętych oraz częściowo lub całkowicie zatrzymanych. W celu określenia kąta nachylenia zębów ósmych dolnych mierzono kąt zewnętrzny zawarty pomiędzy długą osią badanych zębów a linią zgryzową. Wyniki. Zęby trzecie trzonowe dolne występowały obustronnie u 30 (83%) kobiet. Natomiast u mężczyzn zęby ósme dolne po stronie lewej były u 14 (100%) zaś po stronie prawej u 11 (79%) badanych. Kąty nachylenia zęba wyrzniętych zębów trzecich trzonowych dolnych wahały się w granicach od 31° do 88° – średnia wartość wynosiła 56° (+/- 12°). Kąt nachylenia zęba częściowo zatrzymanego zawierał się w przedziale od 3° do 90° – średnio 52° (+/- 26°). Badając zależność między kątem nachylenia długiej osi zębów ósmych dolnych w stosunku do linii zgryzowej zauważono, że zęby te mają największe szanse na wyrznięcie, gdy kąt ich nachylenia zawiera się w granicach od 40° do 70°, bez względu na płeć badanych. Wnioski. 1. Wpływ na możliwość wyrznięcia zęba trzeciego trzonowego dolnego ma jego kąt nachylenia. 2. Zarówno nadmiernie mezjalne, jak i dystalne nachylenie zawiązka zęba trzeciego trzonowego dolnego może niekorzystnie wpływać na możliwość jego wyrznięcia. 3. Płeć nie ma wpływu na stopień wyrznięcia zęba trzeciego trzonowego dolnego.

Słowa kluczowe: dorośli pacjenci ortodontyczni, zęby trzecie trzonowe dolne, kąt nachylenia zawiązków i/lub zębów trzecich trzonowych dolnych.