Wstęp. Kostniak jest guzem zbudowanym z tkanki kostnej i różni się budową od kości prawidłowej. W zależności od położenia kostniak może być śródkostny, który tkwi w głębi kości i rozwija się ze szpiku oraz okostnowy rozwijający się pod okostną na powierzchni kości. Występuje głownie u dorosłych w postaci pojedynczej lub mnogiej, rośnie wolno przez wiele lat, deformując kość. W budowie histologicznej należy uwzględnić części tkanek kostnych, które je wytwarzają. Stosunkowo często kostniaki występują w jamie ustnej, umiejscawiając się symetrycznie po obu stronach żuchwy od strony językowej. Są one niebolesne i chory jedynie przypadkowo wykrywa ich istnienie. Cel. Celem pracy była retrospektywna analiza pacjentów z kostniakami zewnątrzkostnymi, leczonych ambulatoryjnie. Materiał i metody. Obserwacją kliniczną 15-letnią objęto 13 chorych (5 kobiet i 8 mężczyzn) leczonych w Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej UM w Łodzi, z powodu mnogich kostniaków zewnątrzkostnych. Mnogie guzy były zlokalizowane u 9 pacjentów w szczęce na wyrostku zębodołowym, zaś w 4 przypadkach na wewnętrznej powierzchni trzonu żuchwy. Konsystencja kostniaków była twarda, dobrze odgraniczona od otoczenia, zespolona z kością. Spośród wszystkich leczonych, jedynie w 2 przypadkach chorzy zgłaszali dolegliwości bólowe o typie neuralgii. Natomiast u pozostałych osób wskazaniem do usunięcia guza były względy kosmetyczne. Wyniki. W Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej UM w Łodzi leczono 13 pacjentów, u których stwierdzono występowanie łącznie 43 kostniaków. W badanym materiale po 4 kostniaki zewnątrzkostne obserwowano u 6 leczonych. Ich wielkość wynosiła od 1 do 1,5 cm. Natomiast po 3 kostniaki stwierdzono u 5 chorych. Guzy usunięto ze względów kosmetycznych. U 2 leczonych usunięto po 2 kostniaki, których obecność powodowała dolegliwości bólowe o typie neuralgicznym.

Słowa kluczowe: mnogie kostniaki zewnątrzkostne, guz, znieczulenie miejscowe.