Wstęp. Do czynników ryzyka neurowaskularnych powikłań w cukrzycy typu 1 zaliczane są przewlekła hiperglikemia i czas trwania choroby, przy czym: hiperlipidemia, otyłość, insulinooporność, aktywność fizyczna, palenie papierosów, nadciśnienie tętnicze modyfikują przebieg choroby. Insulinooporność, początkowo kwestionowana w cukrzycy typu1, nabiera w świetle aktualnych badań znaczenia nie tylko w związku z ryzykiem rozwoju powikłań neurowaskularnych, ale i szeregiem innych zaburzeń jak zespół metaboliczny czy zapalenie przyzębia. W patogenezie periodontitis duże znaczenie ma również stres oksydacyjny, zaburzający metabolizm fibroblastów dziąsłowych, co skutkuje obrzękiem i zaczerwienieniem tkanek. Dotychczas nie publikowano danych dotyczących związku insulinooporności ze stanem tkanek dziąseł w cukrzycy typu 1. Cel. Celem badania była ocena związku zapalenia dziąseł z pośrednimi wykładnikami insulinooporności u osób z cukrzycą typu 1. Materiał i metody. Do badania włączono 328 osób (140 mężczyzn) z cukrzycą typu 1 w wieku 18–45 lat, z medianą trwania cukrzycy 13 lat. Stan dziąseł oceniono na podstawie badania klinicznego z oceną wskaźnika GI. Oznaczono na czczo odsetek hemoglobiny glikowanej, profil lipidowy, morfologię krwi obwodowej. Insulinooporność oceniono z użyciem wskaźników pośrednich: BMI, TG/HDL oraz eGDR. Wyniki. 50,1% grupy badanej stanowiły osoby z gingivitis. Grupa ta charakteryzowała się starszym wiekiem, większą ilością leukocytów krwi obwodowej, gorszym wyrównaniem metabolicznym cukrzycy oraz wyższym stężeniem cholesterolu całkowitego, frakcji LDL cholesterolu otaz trójglicerydów. Nie wykazano różnic w zakresie płci, palenia papierosów oraz czasu trwania cukrzycy. Analiza pośrednich wykładników insulinooporności wykazała w grupie z zapaleniem dziąseł wyższy wskaźnik BMI i TG/HDL oraz niższą wartość eGDR. W grupie z insulinoopornością wykazano wyższy wskaźnik zapalenia dziąseł GI. W całej badanej grupie wykazano dodatnią korelację wskaźnika zapalenia dziąseł z wiekiem, wykładnikami zapalenia, parametrami wyrównania metabolicznego cukrzycy oraz ocenianymi pośrednimi wykładnikami insulinooporności, BMI i TG/HDL. Wskaźnik GI korelował ujemnie z eGDR.

Słowa kluczowe: cukrzyca typu 1, zapalenie dziąseł, insulinooporność.