Ślinę jako materiał diagnostyczny wykorzystywano do monitorowania chorób jamy ustnej — m.in. próchnicy, zapaleń przyzębia — a obecnie jej zastosowanie rozszerza się do kontroli stanu zdrowia całego organizmu. Nowe obiecujące technologie molekularne ostatniego dziesięciolecia skupiają się na analizie białek, jak i kwasów nukleinowych zawartych w ślinie. W 2008 r. zidentyfikowano i skatalogowano skład ślinowego proteomu zawierającego wówczas 1166 białek. W transkryptomie wykryto ponad 3000 rodzajów mRNA oraz odkryto m.in. nowe rodzaje microRNA czy lncRNA. Ślina posiada ogromny wachlarz możliwości w diagnostyce wielu chorób ogólnoustrojowych — onkologicznych, endokrynologicznych, kardiologicznych, autoimmunologicznych, neurologicznych czy też zakaźnych. Niejednokrotnie nieinwazyjne badanie składu śliny pozwoliłoby na wczesne rozpoznanie będące priorytetem dla wyboru skutecznej terapii oraz lepszego rokowania.

Słowa kluczowe: choroby ogólnoustrojowe, diagnostyka, marker, ślina.