Wstęp. Wycisk czynnościowy jest istotnym etapem wykonawstwa protez całkowitych. Zarówno technika pobierania wycisku, jak również dobór odpowiedniego materiału wyciskowego mają szczególne znaczenie przy wycisku bezzębnej żuchwy z uwagi na znaczne ograniczenie pola protetycznego oraz dłuższe, w porównaniu z bezzębną szczęką, obrzeże. Dobranie rodzaju materiału wyciskowego do techniki wyciskowej pozwala na uzyskanie optymalnego zasięgu obrzeża, przez co stwarza warunki dla utrzymania protezy w jamie ustnej. Cel. Porównanie zdolności powtarzalnego odtwarzania obrzeża wycisku czynnościowego żuchwy pobranego masą silikonową oraz masą żywiczo-woskową na łyżce indywidualnej z wyciskiem pobranym materiałem do biologicznej odnowy tkanek tissue conditioner na użytkowanej przez pacjenta protezie. Materiał i metody. Do badań zakwalifikowano 19 pacjentów z bezzębiem w żuchwie i szczęce o wyrostku zębodołowym zanikłym w stopniu umiarkowanym (I typ wg Supple’a). Na modelu anatomicznym żuchwy wykonywano łyżkę indywidualną z akrylu, testowano ją w jamie ustnej z użyciem testów Herbsta. Tak przygotowaną łyżkę powielano dziesięciokrotnie, uzyskując 11 jednakowych łyżek. Na gotowej protezie żuchwy, po okresie adaptacyjnym (2 tygodnie), pobierano pięciokrotnie wycisk 24-godzinny z użyciem masy do biologicznej odnowy tkanek tissue conditioner Visco-gel. Wszystkie wyciski odlewano gipsem odlewowym klasy III. Modele poziomowano i cięto w poprzek wyrostka zębodołowego uzyskując z jednego modelu 12 przekrojów. Każdy przekrój skanowano na skanerze optycznym w rozdzielczości 1000 dpi. Zeskanowny przekrój poddawano obróbce w programie Microsoft Paint. Wyniki poddano analizie statystycznej. Wyniki. Spośród badanych materiałów masa żywiczo-woskowa wykazuje największą tendencję do powtarzalnego odtwarzania obrzeża wycisku żuchwy. Masa typu tissue conditioner wykazuje znacząco mniejszą powtarzalność. Wnioski. Materiał wyciskowy pozwalający na długie, precyzyjne kształtowanie wycisku czynnościowego pod kontrolą lekarza daje lepsze rezultaty dotyczące powtarzalności niż materiał kształtowany tylko i wyłącznie przez pacjenta, nawet pomimo zastosowania bardzo długiego czasu formowania.

Słowa kluczowe: wycisk czynnościowy, powtarzalność, skanowanie.